บทสวดมนต์ที่เป็นการเจริญสติ

แสดงธรรม กลุ่มสายธารธรรม เมื่อวันที่ 16 มีนาคม 2560

ผู้ปฏิบัติ : เวลาไหว้พระ สวดมนต์แล้วใจเผลอไปคิดอย่างอื่น เราควรดึงกลับมาอยู่กับบทสวดมนต์หรือให้รู้ แล้วตามดูว่าใจมันกลับมาได้เอง

ท่านทรงกลด : ในชั้นนี้ ควรดึงกลับมาอยู่กับบทสวดก่อน บทสวดมนต์บางบทก็เป็นการเจริญสติอยู่ในตัวนะ อย่างเช่น บทพิจารณาสังขาร   อธุวัง ชีวิตัง ชีวิตเป็นของไม่ยั่งยืน  ธุวังมรณัง  ความตายเป็นของยั่งยืน  อวัสสัง มะยาริตัพพัง  อันเราจะพึงตายแน่แท้ มะระณะปะริโยสานัง เม ชีวิตังชีวิตของเรามีความตายเป็นที่สุดรอบ ชีวิตัง เม อะนิยะตัง ชีวิตของเราเป็นของไม่เที่ยง  มะระณัง เม นิยะตัง ความตายเป็นของเที่ยง วะตะ ควรที่จะสังเวช อะยังกาโย ร่างกายนี้ อะจีรัง มิได้ตั้งอยู่นา อะเปตะวิญญาโณ ครั้นปราศจากวิญญาณ ฉุฑโฑ อันเขาทิ้งเสียแล้ว อะธิเสสสะติ จักนอนทับ  ปะฐะวิง ซึ่งแผ่นดิน  กะลิงคะรัง อิวะ  ประดุจดังว่า ท่อนไม้และท่อนฟืน นิรัตถัง หาประโยชน์มิได้  อนิจจา วะตะสังขารา สังขารทั้งหลายไม่เที่ยงหนอ  อุปปาทะวยะธัมมิโน  มีความเกิดขึ้นแล้วมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา  อุปปัชชิตวา นิรุชฌันติ ครั้งเกิดขึ้นแล้วย่อมดับไป  เตสังวูปะสะโมสุโข ความเข้าไประงับสังขารทั้งหลายเสียได้ เป็นสุขอย่างยิ่ง ดังนี้

เคยท่องสวดกันบ้างหรือเปล่า อยู่ในบทสวดมนต์ทำวัตรเช้า  ก่อนนอนผมก็สวดอยู่ เวลาฟุ้งซ่าน สวดแล้วจิตสงบดีนักแล เวลาสวด ดูสิ ชีวิตนี้มันน้อยนัก จะสังเวชใจในการใช้ชีวิตขึ้นมาทันที  ถ้าสวดแล้ว มีความรู้สึกอย่างนี้ได้  ถือว่าใกล้พระนิพพานแล้ว นี่ก็เป็นกายคตาสตินะ ให้ดูว่า ร่างกายนี้ไม่จีรังหรอก เวลาตายก็เหมือนท่อนไม้ท่อนฟืน เห็นอย่างนี้ จะมีสติขึ้นมาเลย ความยึดมั่นในกายจะน้อยลงไปเยอะเลย 

เวลาเราไปงานศพ บังสุกุล พระก็สวดตอนสุดท้ายให้เราฟังบ่อยๆ ว่า   อนิจจา วะตะสังขารา สังขารไม่เที่ยง  อันสุดท้ายนี้คือ  เตสังวูปสโม สุโข  ผมเชื่อว่า พระก็สวดๆ ไป แต่ไม่รู้ความหมาย เข้าไม่ถึงหรอก ถ้าใครเข้าถึงอันสุดท้ายนี้คือ เตสังวูปสโม สุโข นี่ เท่ากับถึงพระพุทธเจ้าทีเดียว การเข้าไประงับดับได้เสียซึ่งสังขาร เป็นสุขอย่างยิ่ง  สังขารคืออะไร ก็คือ การปรุงแต่ง ความคิดปรุงแต่งทั้งปวง นี่คือนิโรธทีเดียวนะ พ้นจากการปรุงแต่ง ก็คือดับสังขาร  สภาวะตรงนั้นมันสุขจริงๆ พระที่สวดไม่รู้รสอันนี้หรอก สวดๆ ไปตามพิธีงานศพเท่านั้นเอง นี่คือบทสวดมนต์บทหนึ่งที่แนะนำให้สวด  เรื่องการพิจารณากาย บางคนก็ไม่ถนัด แต่ผมก็แนะนำให้ทำไปควบคู่การพิจารณาอารมณ์ การดูจิตอะไรต่างๆ นี่ ตรงหยุดกิริยาจิตนั่นแหละคือการเข้าระงับดับเสียได้ซึ่งสังขาร